Το παρόν και το μέλλον του Δημόσιου Σχολείου και οι αγώνες των εκπαιδευτικών.
Σε μια εποχή που όλοι μιλάνε για την κοινωνία της γνώσης και δύο χρόνια μετά την συνοδό της Λισσαβόνας που καθόρισε σαν κεντρικό στόχο των χωρών της Ένωσης να γίνει η οικονομία της η πιο ανταγωνιστική οικονομία της γνώσης, το εκπαιδευτικό μας σύστημα εξακολουθεί να παραμένει καθηλωμένο στο γκρίζο τοπίο την κομματικής μονομέρειας και του αυταρχισμού. Επίσης εξακολουθεί να τοποθετείται στο περιθώρια του κυβερνητικού ενδιαφέροντος, όπως μαρτυρούν τα αδιάψευστα στοιχεία της παρατεταμένης υποχρηματοδότησης σε σύγκριση με τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και τις χώρες του Ο.Ο.Σ.Α..
Έτσι, η ανάγκη της Ελληνικής κοινωνίας, η ανάγκη της νεολαίας μας για ένα σύγχρονο δημοκρατικό δημιουργικό και δυναμικό σχολείο ανοιχτό στη κοινωνία και στη ζωή, ένα σχολείο όπου η νέα γενιά θα διαμορφώνεται και θα διαμορφώνει την ταυτότητα της κοινωνίας του αύριο, μιας κοινωνίας πιο ευτυχισμένης πιο δημοκρατικής, μιας κοινωνίας απεξαρτημένης από τα είδωλα της αποτελεσματικότητας του σκληρού ανταγωνισμού και καταναλωτικού ευδαιμονισμού, παραμένει ανικανοποίητη.
Το όραμά μας το όραμα των εκπαιδευτικών που με αγωνία βαδίζουμε μαζί με τα παιδιά τον κακοτράχαλο δρόμο του Εκπαιδευτικού μας Συστήματος για μια εκπαιδευτική μεταρρύθμιση ικανή να συμβάλει καθοριστικά στην οικοδόμηση μιας συνεκτικής ανοιχτής συμμετοχικής κοινωνίας, με τους πολίτες ενεργά υποκείμενα και όχι ενεργούμενα αντικείμενα, στο ρόλο του πρωταγωνιστή και όχι του κομπάρσου, παραμένει δέσμιο της κυβερνητικής αδιαφορίας και της πολιτικής μικρόνοιας.
Οι μαθητές μας οι γονείς τους και εμείς οι εκπαιδευτικοί βιώνουμε τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής και πληρώνουμε τις συνέπειες.
Έχουμε κουραστεί να εισπράττουμε τις ακάλυπτες πολιτικές επιταγές της κυβερνητικής γενναιοδωρίας που προσπαθούν να μας πείσουν ότι εμείς και οι κυβερνώντες ζούμε σε διαφορετικές χώρες.
Ή μήπως τελικά ζούμε και δεν το έχουμε αντιληφθεί;
Γιατί πως εξηγείται διαφορετικά να μην αντιλαμβάνονται τα σχολεία που λειτουργούν σε διπλή και σε τριπλή βάρδια και τις αρνητικότατες συνέπειες που έχει αυτό τόσο στην εκπαιδευτική διαδικασία όσο και στη οικογενειακή ζωή; Πώς είναι δυνατόν να μην αντιλαμβάνονται τον παραλογισμό της κατασκευής πολυτελών καλντεριμιών στο κέντρο της Αθήνας, όταν στην ίδια περιοχή σχολεία λειτουργούν πάνω από βενζινάδικα ή σε κτίρια του προπερασμένου αιώνα;
Πώς είναι δυνατόν να μην αντιλαμβάνονται τον μαραθώνιο των μαθητών από το σχολείο στα φροντιστήρια και στα ινστιτούτα ξένων γλωσσών και τον αγώνα των γονιών από δουλειά σε δουλεία για να τα βγάλουν πέρα για να καλύψουν τις μαύρες τρύπες της δήθεν δωρεάν παιδείας;
Πώς είναι δυνατόν να μην ακούνε την φωνή μας, τις κραυγές αγωνίας των εκπαιδευτικών για τις κοινωνικές ανισότητες που αναπαράγονται για τα παιδικά όνειρα που αντί να τροφοδοτούνται με το οξυγόνο της συλλογικότητας και της δημιουργίας στραγγαλίζονται με τους βρόγχους της απομνημόνευσης των πανελλαδικών εξετάσεων και του σκληρού ανταγωνισμού;
Πώς είναι δυνατόν να μην αφυπνίζονται από τον αποδεδειγμένα αδιέξοδο δρόμο των προσωπικών μεταρρυθμίσεων – απορυθμίσεων του κάθε Υπουργού και να μην κατανοούν την ανάγκη για μια πολιτική που θα έχει την ευρύτερη δυνατή απήχηση σε πολιτικό αλλά κυρίως σε κοινωνικό επίπεδο; Γιατί επιμένουν στην ίδια αποτυχημένη και καταδικασμένη και από τους ίδιους όταν την ασκούσαν άλλοι αυταρχική πολιτική αγνοώντας τους εκπαιδευτικούς φορείς;
Πώς είναι δυνατόν να μην ικανοποιούν το αίτημα των εκπαιδευτικών για παιδαγωγική ελευθερία για αναβαθμισμένη και πλήρη κατάρτιση και για ουσιαστική καθολική και περιοδική επιμόρφωση όταν η γνώση διαρκώς και με ραγδαίους ρυθμούς αυξάνεται;
Πώς είναι δυνατόν να μην κατανοούν ότι η εκπαίδευση είναι πάνω απ’ όλα κατάθεση ψυχής και ότι με εκπαιδευτικούς ταπεινωμένους και οικονομικά υποβαθμισμένους, με εκπαιδευτικούς που δεν μπορούν να ζήσουν μόνο με τον μισθό τους με αξιοπρέπεια δεν είναι δυνατόν να λειτουργήσει κανένα εκπαιδευτικό σύστημα όσα διαγγέλματα και αν εκδοθούν όσοι νόμοι και αν ψηφισθούν όσοι διοικητικοί και κομματικοί μηχανισμοί και αν στηθούν;
Πώς είναι δυνατόν να μην κατανοούν ότι δεν είναι δυνατόν να έχουμε εκπαιδευτικό σύστημα που να ανταποκρίνεται στις σημερινές ανάγκες όταν εμείς διαθέτουμε το 3,4% του Α.Ε.Π. μας για την εκπαίδευση και οι κουτόφραγκοι Δανοί το 8,1% του δικού τους αντίστοιχα;
Πως μπορούν να αναγορεύουν τους Ολυμπιακούς Αγώνες στη νέα μεγάλη ιδέα του Έθνους και να αφήνουν την εκπαίδευση στο περιθώριο;
Με αυτά και άλλα ερωτηματικά αναπάντητα ίσως τελικά θα έπρεπε να δώσουμε καταφατική απάντηση στο αρχικό ερώτημα: μήπως ζούμε σε άλλη χώρα.
Με αυτές τις συνθήκες δεν είναι επιλογή των εκπαιδευτικών να είναι «από την άλλη πλευρά του λόφου». Αντίθετα αποτελεί την φυσιολογική αντίδραση που οφείλει να έχει κάθε κοινωνικός φορέας κάθε πολίτης που με την στάση του δικαιολογεί τον τίτλο του πολίτη.
Είναι όμως δική μας επιλογή η αγωνιστική αντίδραση απέναντι σε μια πολιτική η οποία ενώ είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για το γκρίζο εκπαιδευτικό τοπίο προσπαθεί με την μέθοδο της παραπλάνησης να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη και να την στρέψει κατά των εκπαιδευτικών φορτώνοντας σε εμάς τα αποτελέσματα της πολιτικής της.
Είναι δική μας επιλογή να μην μείνουμε σκυμμένοι σε μια πολιτική που ταλαιπωρεί το παρόν και τίποτε ευοίωνο δεν προοιωνίζεται για το μέλλον του Δημόσιου Σχολείου.
Γιατί όπως γράφουμε και στο γράμμα που απευθύναμε στους γονείς «δεν απεργούμε μόνο για το «οικονομικό». Η κατάσταση της εκπαίδευσης μας πληγώνει και μας ενδιαφέρει εξίσου. Η εργασία μας δεν αφορά κάτι το άψυχο, αλλά τη διαμόρφωση της προσωπικότητας νέων ανθρώπων. Και θέλουμε οι κόποι μας να έχουν αποτέλεσμα. Θέλουμε να βλέπουμε τους μαθητές μας να αποφοιτούν πιο πλούσιοι σε γνώσεις, κρίση, καλλιέργεια. Θέλουμε να ολοκληρώνουν τον κύκλο της Μέσης Εκπαίδευσης και να είναι ολόπλευρα μορφωμένοι. Και βέβαια, θέλουμε, και ως δάσκαλοι των παιδιών σας, αλλά και ως γονείς και εμείς, να έχει και πρακτικό αντίκρισμα το απολυτήριο, να είναι διαβατήριο ζωής και εργασίας.
Γι’ αυτό όσο και αν προσπαθούν να παραδώσουν τους εκπαιδευτικούς βορά στον κοινωνικό εμφύλιο δεν θα το καταφέρουν όχι μόνο γιατί προερχόμαστε και εξακολουθούμε να ανήκουμε στους ξεχασμένους από τους ίδιους «μη προνομιούχους» αλλά και γιατί βιώνοντας οι ίδιοι μέσα από τα παιδία τους τα «ευεργετήματα» της κυβερνητικής αδιαφορίας για την εκπαίδευση θα είναι στο πλάι μας όσες «φιλότιμες» προσπάθειες και αν καταβάλλουν και όση βοήθεια και αν τους προσφέρουν με το αζημίωτο φυσικά τα γνωστά κέντρα επηρεασμού και χειραγώγησης της κοινής γνώμης.
Όσο και αν επιχειρεί η κυβέρνηση με ποσοστά και λογιστικές αλχημείες να παρουσιάσει ως ικανοποιητικές τις δήθεν παροχές οι εκπαιδευτικοί βιώνουν μια καθημερινή πραγματικότητα που τους κάνει να θυμούνται το απόφθεγμα του Γεωργίου Παπανδρέου το οποίο φαίνεται ότι λησμονούν οι επίγονοι του. «οι αριθμοί ευημερούν αλλά οι άνθρωποι πένονται».
Όσο και αν επιχειρούν με μεταχρονολογημένες επιταγές που παραπέμπουν στο μέλλον να μας καθησυχάσουν ενώ την ίδια στιγμή που υπόσχονται για το 2008 το 5% του ΑΕΠ κρατούν καθηλωμένο στον υπό ψήφιση προϋπολογισμό του 2004 το ποσοστό στο 3,4%.
Εμείς όλοι μαζί θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας για τα αυτονόητα:
Για το 5% τουλάχιστον του ΑΕΠ για την εκπαίδευση
Για δωδεκάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση
Για την αξιοπρέπεια την παιδαγωγική ελευθερία και την ουσιαστική αναβάθμιση του εκπαιδευτικού.
Για το δικαίωμα να ζούμε με αξιοπρέπεια από τον μισθό μας.
Για να αναγκαστεί η κυβέρνηση να σεβαστεί την δημοκρατική της υποχρέωση στο διάλογο και την σύνθεση και να σταματήσει να περιφρονεί την εκπαιδευτική κοινότητα.
Είμαστε υποχρεωμένοι απέναντι στους μαθητές μας απέναντι στην κοινωνία απέναντι στο μέλλον να συνεχίσουμε και τώρα και αργότερα τους αγώνες μας έως ότου εξασφαλίσουμε μια άλλη πολιτική για την εκπαίδευση. Σε αυτή την αγωνία της εκπαιδευτικής Κοινότητας συμπυκνώνεται η αγωνία για το μέλλον του Δημόσιου Σχολείου ως κοινωνικού αγαθού η δωρεάν παροχή του οποίου σε ποσοτική και ποιοτική επάρκεια αποτελεί και πρωταρχική και αυτονόητη υποχρέωση κάθε δημοκρατικής προοδευτικής πολιτείας.
23-10-2003
Αντώνης Αντωνάκος
Πρόεδρος Ο.Λ.Μ.Ε.