Συνέντευξη στη Λίνα Ρουσοπούλου

Εμπαιγμός τα περί ισοτιμίας

Τα ΤΕΕ παρουσιάστηκαν από το υπουργείο Παιδείας ως μια επιλογή έναντι αυτής του γενικού Λυκείου με ισότιμο απολυτήριο. Πιστεύετε ότι αυτό ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα;

Όπως αποδείχθηκε στην πράξη, τα ΤΕΕ δεν αποτελούν επιλογή. Είναι ένα σχολείο υποβαθμισμένο, το οποίο σε καμία περίπτωση δεν είναι ισότιμο με το γενικό Λύκειο. Η τυπική ισοτιμία είναι ένας εξοργιστικός εμπαιγμός αφού ελάχιστα μπορεί να προσφέρει στους απόφοιτους των ΤΕΕ. Η αλήθεια είναι ότι τα ΤΕΕ σχεδιάσθηκαν πριν από 6 χρόνια από τον κύριο Αρσένη με στόχο την μεταγυμνασιακή κατάρτιση. Η αντίδραση της εκπαιδευτικής κοινότητας ανάγκασε την κυβέρνηση και το Υπουργείο Παιδείας να προχωρήσουν σε κάποιες ρυθμίσεις,(όπως είναι η τυπική ισοτιμία του με το Λύκειο και η δυνατότητα πρόσβασης στα ΤΕΙ), αλλά οι αρχικοί σχεδιασμοί ήταν τόσο λανθασμένοι, που οι όποιες βελτιώσεις δεν άλλαξαν ουσιαστικά την κατάσταση.

Μέσω των ΤΕΕ πιστεύετε ότι, πραγματικά, μπορεί να εξασφαλιστεί πρόσβαση στα ΤΕΙ στο ποσοστό, που είχε υποσχεθεί το υπουργείο Παιδείας;

Με την μορφή, που έχουν σήμερα τα ΤΕΕ είναι ένα μεγάλο ζήτημα και ασφαλώς δεν είναι τόσο θέμα ποσοστού, όσο πραγματικής αντιστοίχισης του επιπέδου τους με τις απαιτήσεις της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η δυνατότητα των αποφοίτων των ΤΕΙ για πρόσβαση στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση είναι περιορισμένη και αποδεικνύει τον εμπαιγμό όσων μιλούν για ισοτιμία. Χαρακτηριστικά να αναφέρουμε ότι ενώ από το Ενιαίο Λύκειο το 68% των αποφοίτων συνεχίζει στα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ, από τα ΤΕΕ μόνο το 18% έχει αυτή τη δυνατότητα. Είναι επίσης χαρακτηριστικό, ότι περίπου 4.500 απόφοιτοι των ΤΕΕ με βαθμολογία πάνω από την βάση στις Πανελλαδικές εξετάσεις μένουν εκτός των ΤΕΙ. Φυσικά, δεν υποστηρίζω την αντιστοίχηση των ποσοστών και των διαδικασιών εισαγωγής, αλλά την ανάγκη να υπάρξει ουσιαστική ισότιμη ένταξη της Τεχνικής Εκπαίδευσης στην Λυκειακή βαθμίδα.

Στο ΤΕΕ έχουν δικαίωμα εγγραφής ακόμα και ενήλικες πτυχιούχοι, που επιθυμούν να αλλάξουν καριέρα. Αυτό λειτουργεί αρνητικά για τους κανονικούς μαθητές, που η ηλικία τους κυμαίνετε μεταξύ 15 και 17;

Το γεγονός αυτό κατ’ αρχήν επιβεβαιώνει τον χαρακτήρα της κατάρτισης των συγκεκριμένων σχολείων. Κάποίοι ενήλικες εγγράφονται για διάφορους λόγους, από τους οποίους δεν θα έλεγα ότι ο ουσιαστικότερος είναι αυτός της επανακατάρτισης. Μάλλον η τυπική αναβάθμιση είναι ο στόχος των περισσοτέρων ενηλίκων που καταφεύγουν στα ΤΕΕ, είτε για την άδεια ασκήσεως κάποιου επαγγέλματος, είτε για την πρόσβαση στο Δημόσιο Τομέα μέσω του γνωστού συστήματος των πελατειακών σχέσεων. Έτσι, δεν είναι αυτή καθ’ εαυτή η παρουσία των ενηλίκων που επηρεάζει αρνητικά, όσο οι λόγοι για τους οποίους γίνεται.

Πειραματισμοί… μανδαρίνων

Η διδακτέα ύλη, κατά τη γνώμη σας, είναι συμβατή με την πραγματικότητα και ανταποκρίνεται στις ανάγκες της αγοράς;

Τα αναλυτικά προγράμματα είναι η «πονεμένη ιστορία» ακόμα και για την Γενική Εκπαίδευση. Είναι το πεδίο των πειραματισμών, όπου ασκούνται, με το αζημίωτο, διάφοροι μανδαρίνοι των διαδρόμων του Υπουργείου Παιδείας και τακτικοί θαμώνες των Υπουργικών προθαλάμων. Η διδακτέα ύλη είναι από τα πλέον βασικά προβλήματα των ΤΕΕ, γιατί και δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της αγοράς και, όπως διακηρύσσουν οι αρμόδιοι, είναι αναντίστοιχη με το επίπεδο και τις δυνατότητες των μαθητών. Είναι, επίσης, χαρακτηριστικό ότι,  κάθε χρόνο το ΥΠΕΠΘ, τροποποιεί τα ωρολόγια και αναλυτικά προγράμματα και καταργεί ή δημιουργεί ειδικότητες δίχως κανένα  γενικότερο  σχεδιασμό.

Πιστεύεται ότι το υπάρχον διδακτικό προσωπικό, αλλά και τα συγγράμματα, καλύπτουν τις ανάγκες του προγράμματος των ΤΕΕ;

Κατ’ αρχήν υπάρχει μια τεράστια διαφοροποίηση σε αυτό που ονομάσατε «υπάρχον διδακτικό προσωπικό». Η δημιουργία πολλών τομέων και κλάδων χωρίς να έχει προβλεφθεί η εκπαίδευση των αντίστοιχων εκπαιδευτικών είναι ένα μεγάλο πρόβλημα γιατί έχει φέρει στο σχολείο εργαζόμενους, που δεν είναι προετοιμασμένοι για τον χώρο της εκπαίδευσης. Η ΟΛΜΕ εδώ και χρόνια απαιτεί να υπάρχει μετά την απόκτηση του Πανεπιστημιακού πτυχίου, εκπαίδευση πανεπιστημιακού επιπέδου δύο ή τουλάχιστον ενός έτους στις επιστήμες της αγωγής για τους υποψήφιους εκπαιδευτικούς, γιατί θεωρεί ότι η εκπαίδευση και η διαπαιδαγώγηση των παιδιών είναι ένα λειτούργημα με αυξημένες απαιτήσεις. Αντί να αναβαθμίσει η κυβέρνηση την κατάρτιση των εκπαιδευτικών, ουσιαστικά «κατάργησε» την υποχρεωτική ετήσια φοίτηση στη ΣΕΛΕΤΕ,  (παιδαγωγικά),για τους υποψηφίους καθηγητές των ΤΕΕ.

Τα συγγράμματα γενικώς πάσχουν και δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που, είναι αδύνατο για τους μαθητές να κατανοήσουν το περιεχόμενο τους. Είναι χαρακτηριστικές οι περιπτώσεις που πανεπιστημιακά συγγράμματα διανεμήθηκαν στους μαθητές των ΤΕΕ.

Έλλειμμα εργαστηρίων

Στα προγράμματα διδασκαλίας των ΤΕΕ περιλαμβάνονται και εργαστηριακά μαθήματα. Γνωρίζετε εάν υπάρχει ο κατάλληλος εξοπλισμός ώστε να πραγματοποιούνται τα μαθήματα αυτά;

Τα προβλήματα, που υπήρχαν τα προηγούμενα χρόνια έχουν μειωθεί αρκετά χάρις στα κονδύλια του 3ου ΕΠΕΑΕΚ. Ωστόσο, σε αρκετές ειδικότητες δεν υπάρχουν ακόμα καθόλου εργαστήρια ή δεν είναι επαρκή. Σε αυτές τις περιπτώσεις το πρόβλημα υποτίθεται ότι αντιμετωπίζεται με την χρήση εργαστηρίων παρεμφερών ειδικοτήτων ή με λύσεις ανάγκης.

Είναι σαφές ότι αυτές οι «λύσεις» είναι προσχηματικές και δεν ανταποκρίνονται στις εκπαιδευτικές ανάγκες. Ακόμα όμως και στην περίπτωση που τα εργαστήρια υπάρχουν, ορισμένες φορές δεν είναι στελεχωμένα με το εξειδικευμένο εκπαιδευτικό προσωπικό, με αποτέλεσμα την ελλειμματική λειτουργία τους. Τέλος, ορισμένα εργαστήρια απαιτούν την συνεχή λειτουργική στήριξη τους, η οποία συνήθως δεν είναι επαρκής.

Θεωρείτε, τελικά, ότι τα ΤΕΕ μπορούν να εξασφαλίσουν το επαγγελματικό μέλλον των μαθητών;

Είναι πολύ λίγες οι ειδικότητες που μπορούν να προσφέρουν στους μαθητές επαγγελματική αποκατάσταση. Και δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο σε αυτούς τους κλάδους οι θέσεις να είναι περιορισμένες και η ζήτηση των μαθητών να μην μπορεί να ικανοποιηθεί.

Πως βλέπετε την πορεία της τεχνικής εκπαίδευσης στο μέλλον;

Οι σημερινές συνθήκες επιβάλουν την επέκταση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, αλλά και περισσότερο ουσιαστική και εκτεταμένη γενική εκπαίδευση. Αυτές οι απαιτήσεις θέτουν τα ΤΕΕ, με το σημερινό περιεχόμενο και την μορφή τους, στο περιθώριο των εξελίξεων. Είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους τα ΤΕΕ δεν έγιναν αποδεκτά, και δικαίως, από την εκπαιδευτική κοινότητα.  Είναι, λοιπόν, θέμα χρόνου αν όχι η τυπική, τουλάχιστον η ουσιαστική μετάλλαξη τους σε εκπαιδευτικές μονάδες, στις οποίες θα παρέχεται ουσιαστική εκπαίδευση.

Αναγκαία η αναβάθμιση

Ποια η θέση της ΟΛΜΕ για τα ΤΕΕ και ποιες οι προτάσεις σας προς το υπουργείο Παιδείας;

Σαν κλάδος έχουμε μια γενικότερη φιλοσοφία για την εκπαίδευση. Πιστεύουμε ότι ο παιδαγωγικός ρόλος του σχολείου έχει πρωταρχική σημασία για το μέλλον της νεολαίας και της κοινωνίας συνολικότερα. Από το άλλο μέρος, η «πρώιμη» κατάρτιση σε μικρές ηλικίες, και επαγγελματικά δεν διασφαλίζει τους νέους, αφού η αγορά εργασίας είναι αποδιαρθρωμένη και ρευστή. Η «απασχολησιμότητα» του κυρίου Σημίτη εξαρτάται από την ατομική ικανότητα για επανεκπαίδευση και επανακατάρτιση. Όμως, είναι δεδομένο ότι τα άτομα δίχως ουσιαστική γενική εκπαίδευση, αυτοί που υποχρεώθηκαν να κατευθυνθούν στην αγορά εργασίας πρόωρα, δύσκολα θα μπορέσουν να ανταποκριθούν σε αυτήν την αναγκαιότητα.

Είναι αναμενόμενο, λοιπόν, οι απόφοιτοι των ΤΕΕ να αντιμετωπίσουν μεγάλες δυσκολίες στην αγορά εργασίας. Εμείς απαιτούμε την αναβάθμιση της Επαγγελματικής και Τεχνικής εκπαίδευσης και την ισότιμη ένταξη της στην Λυκειακή βαθμίδα.

ΕΞΠΡΕΣ

18-09-2003